Burgemeester mag minder snel woning sluiten en moet vaker waarschuwen
Inleiding
Burgemeesters krijgen het zwaarder om woningen te sluiten bij drugsvondst. De rechter zal strenger toetsen of de sluiting evenredig (dat wil zeggen “eerlijk”) is. Houdt de burgemeester niet genoeg rekening met de samenloop van de omstandigheden? Dan zet de rechter een streep door het sluitingsbevel. Hieronder lees je kort waar deze zaak over gaat, wat belangrijk is en wat dit in de praktijk voor pandeigenaren betekent.
In het kort:
- bestuursrechter toetst strenger of de sluiting evenredig is;
- burgemeester moet rekening houden met samenloop van omstandigheden; en
- burgemeester moet eerder voor waarschuwing kiezen.
Wat speelde er in deze zaak?
Op 6 oktober 2021 oordeelde de hoogste bestuursrecht dat de burgemeester van Rotterdam de woning in Delfshaven niet zes maanden mocht sluiten. De gevolgen waren niet evenredig vanwege de samenloop van omstandigheden.
Wet Damocles
In het algemeen mogen burgemeesters panden sluiten bij aanwezigheid van verboden middelen. Dit gebeurt op basis van de Wet Damocles. Als de zaak aan de rechter wordt voorgelegd, toetst deze onder andere de:
- 1. noodzakelijkheid;
- 2. ernst en omvang van de overtreding;
- 3. feitelijke handel in het pand;
- 4. evenredigheid;
- 5. verwijtbaarheid; en
- 6. gevolgen van de sluiting.
Over punt 4 (de evenredigheid) adviseerden de advocaten-generaal eerder in een andere zaak om strenger te worden en om aan te sluiten bij het Europese recht. Het lijkt erop dat de rechter daarop nu voorsorteert.
Omstandigheden in samenhang bezien
Terug naar de zaak in Rotterdam. De hoogste bestuursrechter floot de burgemeester terug. Hij had rekening moeten houden met de volgende omstandigheden – in samenhang bezien:
- of de betrokkene een verwijt kan worden gemaakt van de overtreding;
- of de bewoner geen vervangende woonruimte zal kunnen vinden (zwarte lijst woningcorporaties);
- medische situatie; en
- aanwezigheid van minderjarige kinderen die naar school gaan (en waarvoor geen opvang is).
De burgemeester had niet genoeg rekenschap gegeven van de samenloop. Daarom is de sluiting niet evenredig. De rechter zet een streep door de sluiting en de woning is heropend.
Conclusies en in de praktijk
De conclusie is dat de burgemeester beter moet motiveren dat de sluiting evenredig is, gelet op de samenloop van de omstandigheden. Dit betekent in de praktijk dat burgemeesters woonruimten minder snel kunnen sluiten en vaker moeten volstaan met een waarschuwing. Dit geeft pandeigenaren ruimte om zelf orde op zaken te stellen en maatregelen tegen de huurder te treffen. Bovendien beperkt dit de schade voor eigenaren.
Contact
Heb je juridische vragen over burgemeestersluitingen? Neem gerust contact met ons op. Wij helpen je graag verder.
Advocaat bestuursrecht
Praktijkgroep vastgoed
