De burgemeestersluiting; een paardenmiddel dat niet zomaar kan worden ingezet

Inleiding

De burgemeester mag een pand sluiten bij de handhaving van de openbare orde. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor alle betrokkenen, zoals de eigenaar, huurder en exploitant. In dit artikel lees je over de laatste ontwikkelingen bij drugsvondst en illegale prostitutie en wat de gevolgen zijn voor de praktijk.

Sluiting bij drugsvonst

Hoe zat het ook alweer? De burgemeester is bevoegd om een pand te sluiten als een handelshoeveelheid drugs wordt aangetroffen. Hiervoor is niet vereist dat de drugs daadwerkelijk is verhandeld. De enkele aanwezigheid van een handelshoeveelheid drugs bestemd voor verkoop, aflevering of verstrekking is al voldoende.

De uitspraken van de hoogste bestuursrechter, de Afdeling bestuursrechtspraak van Raad van State, uit 2022 laten zien dat tegenwoordig intensiever wordt getoetst aan het zogenoemde evenredigheidsbeginsel. Voor de woningsluiting van drugspanden heeft dit als gevolg dat burgemeesters meer rekening moeten houden met de concrete omstandigheden van het geval. Omstandigheden zoals verwijtbaarheid, de ingrijpendheid van de gevolgen, een speciale binding (bijvoorbeeld vanwege medische redenen) met het pand en de aanwezigheid van minderjarige kinderen spelen hierbij een rol. Dat kan meebrengen dat de burgemeester moet volstaan met een waarschuwing.

Daarnaast mag een woning niet voor onbepaalde tijd gesloten worden. De bestuursrechter heeft de burgemeester van Amsterdam op de vingers getikt. In Amsterdam bestond de beleidsregel dat een woning voor onbepaalde tijd gesloten kon worden als voor een tweede keer drugs werd gevonden. Dit is niet toegestaan, omdat de beleidsregel niet aangaf op welk moment de burgemeester een ambtshalve heroverweging deed. De beleidsregel was te algemeen van aard en had geen concreet beoordelingskader. Het sluiten van de woning was hierdoor niet toegestaan. De laatste ontwikkeling is dat de burgemeester haar beleid heeft aangepast en niet meer voor onbepaalde tijd sluit.

Sluiting bij illegale prostitutie

Verder kan illegale prostitutie aanleiding geven voor het sluiten van een pand. In mei 2022 heeft dit zich voorgedaan in Almere. De reden hiervoor was dat een seksinrichting werd geëxploiteerd zonder vergunning. De bestuursrechter was van oordeel dat de burgemeester niet in redelijkheid van zijn bevoegdheid gebruik had gemaakt. Hij had voor een minder ingrijpend instrument kunnen kiezen. In de beleidsnota van Almere was aangegeven dat het zonder vergunning exploiteren van een seksbedrijf een ernstige overtreding is en dat hierop bestuursdwang dient te volgen. In de beleidsnota was niet duidelijk vermeld wanneer precies tot sluiting kon worden overgegaan. Verder sloot de burgemeester pas in april, terwijl in maart de situatie al werd geconstateerd. Dit liet zien dat ingrijpen kennelijk niet zó noodzakelijk was, waardoor de sluiting in dit geval te ingrijpend was. De burgemeester moest zijn huiswerk opnieuw doen.

Conclusie en gevolgen voor de praktijk

Bestuursrechters zijn kritischer op burgemeestersluitingen vanwege de ingrijpende gevolgen. De sluiting moet kort gezegd in verhouding staan met het te dienen doel en noodzakelijk zijn. Dit moet naar de concrete omstandigheden worden beoordeeld en is per situatie anders. Oftewel: dit paardenmiddel kan niet zomaar worden ingezet.

Vragen over het aanvechten van een burgemeestersluiting? Snel handelen kan verstandig zijn. Neem contact met ons op. Omdat jij verder wilt.