Terwijl we dit schrijven kijken we naar een van de mooiste grachten van Amsterdam, de Keizersgracht. Vroeger vuilstort en riool, tegenwoordig Unesco-Werelderfgoed en geliefd bij toeristen. Maar de grachten dienen ook een ander doel: Wonen.
Het gekke met woonboten is:
Op veel grachten, maar ook daarbuiten, bijvoorbeeld op IJburg, zijn woonboten te vinden. Vanuit huurrechtelijk oogpunt is met deze woonboten iets geks aan de hand. Als zij gehuurd worden zijn wel de algemene huurregels van toepassing, maar niet de regels van woonruimte. Dat is op zich al opmerkelijk want het gaat toch echt om woonboten, maar het verschil met een reguliere woning springt het meest in het oog doordat huurders van woonboten geen huurbescherming hebben. Dat komt kort gezegd omdat onder woonruimte volgens de wet moet worden verstaan een gebouwde onroerende zaak. Een woonboot voldoet daar niet aan, omdat niet wordt voldaan aan het vereiste van onroerend. De wet bepaalt namelijk dat onroerend is de grond en de gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd. Een woonboot is dat in principe niet.
De wet zegt:
Een woonboot heeft een constructie die bestemd is om te drijven en wordt in juridische zin daarom gekwalificeerd als een schip. Een schip is roerend. Een verbinding tussen een schip en de bodem onder het schip zodat het met de waterstand meebeweegt leidt ook niet tot het oordeel dat het schip met de bodem is verenigd. Vereniging met de grond kan namelijk niet worden aangenomen enkel op grond van een verbinding door middel van kabels en aansluiting op nutsleidingen en riolering (Hoge Raad 15 januari 2010, ECLI:NL:HR:2010:BK9136).
Van geen huurbescherming naar wel huurbescherming.
Hoewel het in juridische zin juist is dat een woonboot niet onroerend is en daarom niet onder de definitie van woonruimte valt, neemt dat niet weg dat er een ongelijkheid schuilt in de consequentie daarvan, namelijk dat de huurder geen huurbescherming heeft. Als gelet wordt op de uitdagingen waar Nederland zich door het veranderende klimaat misschien wel gesteld ziet, zijn woonboten de woningen van de toekomst. Zonder te willen zeggen dat de wetgever hierop aan het voorsorteren is, is hij bezig plannen te maken om woonbootbewoners grotendeels dezelfde huurrechten te geven als bij gewone woningen het geval is. Het wetsvoorstel komt er kort gezegd op neer dat huurders van ligplaatsen een gelijkwaardige huurbescherming wordt toegekend als aan huurders van woningen op de wal.
De Raad van State heeft op 18 december 2019 over het wetsvoorstel geadviseerd. De trossen kunnen nog niet los, want na het advies van de Raad van State is de wetgever weer aan zet. Zodra het wetsvoorstel in het staatsblad is gepubliceerd, is er huurbescherming voor ligplaatsen. Er is dan nog wel een periode waarin overgangsrecht geldt. Over huur van woonboten, woningen en huurrecht in het algemeen adviseren wij je graag. Omdat je verder wilt.
